Laboratuvar Testlerinin Gerçekleştirildiği Yerler

Hemen hemen her hastanede, hizmet ettiği toplumun büyüklüğüyle genellikle orantılı  bir laboratuvar vardır. Bu testler,  acil durumlarda (örn. kalp krizinde kullanılan CK, myoglobin, troponin testlerini) hasta tedavisi için sonuçların hemen alınması (acil testleri) gereken testleri veya hastalıkların tanısı, tedavisi veya takibi için gereken testleri içerir.  Hastanede yatan hastaların tümü genellikle o hastanenin laboratuvarlarından yararlanır.

Hastane laboratuvarları gerçekleştirilen test tipleri ve  özel uzmanlık alanlarında eğitimli personel kadrosu ile bölümlere ayrılır. Örneğin, laboratuvarların mikrobiyoloji, hematoloji,biyokimya ve  kan bankacılığı bölümleri mevcut olabilir. Diğer üniteler cerrahi patoloji, sitoloji ve otopsiye odaklanabilir.  Daha özel , özellikle hastanede genellikle talep edilmeyen bazı test tipleri özel laboratuvarlara gönderilir.

Özel laboratuvarlar genellikle çok sayıda rutin ve uzmanlık isteyen testleri gerçekleştiren özel, ticari kuruluşlardır. Uygulanan testlerin çoğu doktor ofisleri, hastaneler, huzurevleri gibi diğer sağlık kurumlarından gönderilen hasta veya hasta numunelerinde yerine getirilmektedir.

Hastanelerin çoğu kendi bünyelerinde mümkün olduğu kadar çok sayıda test yapmaya çalışırlarsa da ara sıra istenen veya özel donanım gerektiren özel testler için özel laboratuvarlardan yararlanılmaktadır.

Laboratuvar testleri hasta başında, başka bir deyişle laboratuvardan çok hasta bakımının yapıldığı yer veya yakınında da uygulanabilmektedir.

Testleri hastanın bulunduğu ortamda gerçekleştirme hızlı sonuçlar vermekte ve rahatlık sağlamaktadır.

Teknolojik ilerlemeler sonucu kullanımı kolay hızlı sonuç veren portatif cihazlar imal edildikçe doğrudan hasta başı uygulamalar giderek artmaktadır. Örnekler arasında kan şekeri testleri, kan gazı takip sistemleri, kan pıhtılaşma testleri sayılabilir. Bu programlara dahil edilen testlerin merkezi laboratuvarlarda yapılan testlere benzer kalite standartlarına uyması gerekir [bkz Laboratuvar denetimi makalesi]. Doktorları acilen bilgilendirme ve tedavilerin zamanında yapılmasına olanak tanıma amacıyla yeni cihazlar üretildikçe bu testlerin de artması beklenir.

Hastalar sağlıklarına ilişkin yeni sorumluluklar aldıkça giderek daha fazla sayıda test evde uygulanır formata adapte edilmiştir. Evde yapılabilen testlerinin bir bölümü gebelik testleri, diyabetliler için kan şekeri takip testleri, kanı sulandırıcı ilaçların dozajını doğru ayarlamak için protrombin zamanı testlerini içerir

Ev testleri uygunluk, gizlilik ve hızlı sonuçlar gibi  kesin  avantajlar sunmakla birlikte  ev testleri kullananların ihtiyatlı olması gerekir. Örneğin, kit uygun koşullarda saklanmaz ve numune doğru biçimde toplanmaz veya direktiflere uyulmazsa sonuçlar yanıltıcı olabilir. Ayrıca, onaylanmamış ve güvenilir olmayan  ev testi ürünleri de mevcuttur.  Satın aldığınız kitin Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı olduğundan emin olunuz.

Evde yapmakta olduğunuz testlerin cihazlarını 3 ayda bir laboratuvara götürerek kontrol ettirmeniz önemlidir. Laboratuvarda test için kolunuzdan kanınızı aldırın ve hemen sonrasında her zaman uyguladığınız yöntem ile  parmaktan aldığınız kanı cihazınızda çalışın. Laboratuvar sonucu ile sizin cihazınızdan çıkan sonuç arasında en fazla % 10 fark olması beklenir (toplardamar ile kapiller kan farkı).

Hastaların direkt olarak laboratuvara başvurusu son yıllarda sıkça görülmeye başlanmıştır. Doktora gitmeden laboratuvara gelme ve kendi istedikleri testleri yaptırma hastaların kendi sağlıkları ile ilgili daha aktif rol almalarının, sağlıklarına ve koruyucu tıbba verdikleri önemin bir göstergesidir.

Laboratuvara direkt başvuru belirli bir sağlık sorunu ile ilgili düşünceleri olan hastalara önemli bilgiler sağlamakta ve parasal nedenlerle doktora gidemeyenler için maliyeti azaltmaktadır. Ancak özel sağlık sigorta kuruluşları laboratuvara direkt başvuruyu kabul etmediklerinden maliyetin sizin tarafınızdan karşılanacağı unutulmamalıdır. Ayrıca laboratuvarlar bu şekilde başvuran hastalarına testlerin sonuçları ile birlikte referans aralıklarını raporda vermeli ve sonuçların değerlendirilmesinde yardımcı olmak üzere Laboratuvar Uzmanlarının hastayla konuşmalarına imkan vermelidirler. Ancak doktorunuzun klinik belirti ve bulgular ve tıbbi özgeçmişiniz ışığında testleri belirleyip çıkan sonuçları daha iyi değerlendireceği unutulmamalıdır.