İnflamatuvar bağırsak hastalığı (İBH) bir kronik hastalıklar grubudur. Bağırsakların iç duvarında şiş ve hasarlı dokularla karakterize bu hastalıkların şiddet derecesi zamanla ve hastadan hastaya değişmektedir. Aktif hastalık dönemleri geçici düzelme dönemleriyle dönüşümlü olabilir. Hastalığın alevlenmesi sırasında hasta sık sık sulu ve/veya kanlı ishal, karın ağrısı, kilo kaybı ve ateşlenme dönemleri geçirebilmektedir. Bu alevlenmeler arasında hastalık belirtileri sıklıkla azalmaktadır. Birçok hasta başka bir alevlenme olmadan uzun iyileşme dönemlerinden geçebilmektedir.
İltihabi bağırsak hastalığının nedeni bilinmemekle birlikte bir genetik yatkınlık, bir viral hastalık ve/veya çevresel bir faktör tarafından tetiklenmiş bir otoimmün sürece bağlı olduğu düşünülmektedir. İBH her iki cinsi de eşit derecede etkilemekte ve en sık sanayileşmiş ülkelerde yaşayan beyaz tenlilerde görülmektedir. En sık görülen iltihabi bağırsak hastalıkları Crohn hastalığı (CH) ve ülseratif kolitten (UK) ibarettir. Her ikisi de her yaştan kişiyi etkilemekle olguların çoğuna ilk kez 15-35, daha küçük bir bölümüne 50-70 yaşları arasında tanı konmaktadır. Mide-bağırsak yakınmalarına ilaveten bu iki hastalıktan etkilenmiş çocuklarda gelişme ve büyüme geriliği görülebilir. Bu hastalıklardan birine erken yaşta yakalandığı belirlenmiş kişilerde ileri yaşlarda kolon kanseri gelişme riski artmıştır.
Crohn hastalığı ağızdan anüse kadar mide-bağırsak kanalının herhangi bir bölümünü etkileyebilmekle birlikte birincil olarak ince bağırsağın (ileum) son kısmı ve/veya kolonu (kalın bağırsağın bir bölümü) tutmaktadır. Crohn hastalığında etkilenmiş bağırsakta normal doku arasında hastalıklı doku da bulunabilir. İltihaplanma ince bağırsaklar/kolonun derin dokularına nüfuz ederek bağırsakların içinde ülserler veya atık maddelerin başka alanlara gitmesine olanak tanıyan tüneller şeklinde fistüller oluşturabilirler. Bu hastalığın diğer komplikasyonları bağırsak tıkanmaları, kanayan dokulara bağlı anemi (kansızlık) ve enfeksiyonları içerebilir. Crohn hastalarının yaklaşık üçte iki ila dörtte üçü hastalığın ileri döneminde cerrahiye gerek duyacak, ince bağırsak/kolonun hasarlı bölümleri çıkartılacak veya tıkanıklık veya fistül tedavi edilecektir.
Ülseratif kolit (UK) birincil olarak kolonun iç yüzünü etkilemektedir. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit (UK) hastalığı belirtileri benzeşebilmekle birlikte UK yamalar şeklinde değil aksine kesintisiz doku iltihaplanmalarına neden olur. İltihaplanma genellikle anüsten başlayıp kolona doğru ilerler. UK'de kanlı ishale daha sık rastlanabilmektedir. UK'nin en ciddi komplikasyonu, esasen kolonun bir bölümünün paralize olduğu göreceli olarak seyrek görülen toksik megakolondur. Atık maddeler bu felç olmuş bağırsak segmenti içinden geçemediğinden kolonu genişletir. Bu durum karın ağrısı, ateşlenmeler ve güçsüzleşmeye neden olabilir, tedavi edilmeden bırakılırsa yaşamı tehdit edebilir.