Genel sağlık kontrolünün bir parçası olarak kanınızın hemoglobin içeriğini değerlendirmek; kırmızı kan hücrelerini (RBC) etkileyen durumları taramak ve teşhis etmeye yardımcı olmak; anemi (düşük hemoglobin) veya polisitemi (yüksek hemoglobin) varsa, bu durumların şiddetini değerlendirmek ve tedaviye yanıtı izlemek için bu test yapılır.
Hemoglobin
Genel sağlık taraması kapsamında hematokritle birlikte veya tam kan sayımının (CBC) bir bileşeni olarak ; anemi (halsizlik, yorgunluk) veya polisitemi (baş dönmesi, baş ağrısı) belirtileri ve bulguları olduğunda; bu durumların veya tedaviye yanıtın düzenli aralıklarla izlenmesi için bu test yapılır.
Bir toplar damardan (venden) veya parmak ucundan (çocuklarda ve yetişkinlerde) veya topuktan (yenidoğanda) alınan kan örneği kullanılır.
Hazırlık gerekmez.
-
Test nasıl kullanılır?
Hemoglobin testi genellikle anemiyi kontrol etmek için hematokritle birlikte veya tam kan sayımının (CBC) bir bileşeni olarak kullanılır. Test, kırmızı kan hücrelerini (RBC) ve/veya kandaki hemoglobin miktarını etkileyen bir dizi durumu ve hastalığı taramak, teşhis etmek veya izlemek için kullanılabilir.
Hemoglobin testi aşağıdaki amaçlarla kullanılabilir:
- Anemi (düşük RBC, hemoglobin ve hematokrit) veya polisitemi (yüksek RBC, hemoglobin ve hematokrit) şiddetini taramak, teşhis etmek ve ölçmek
- Anemi veya polisitemi tedavisine yanıtı izlemek
- Anemi şiddetli ise kan nakli veya diğer tedaviler hakkında karar vermeye yardımcı olmak
- Kan nakli için gerekliliği belirlemek
-
Ne zaman istenir?
Hemoglobin testi, genel bir sağlık muayenesi sırasında veya anemi veya polisitemi gibi kırmızı kan hücrelerini etkileyen bir durumun belirtileri ve bulguları varsa Tam Kan Sayımının (CBC) bir bileşeni olarak istenebilir.
Aneminin bazı belirtileri ve bulguları şunlardır:
- Zayıflık veya yorgunluk
- Enerji eksikliği
- Bayılma
- Solukluk (solgunluk)
- Nefes darlığı
- Hızlı veya düzensiz kalp atışı
- Soğuk eller veya ayaklar
Polisiteminin bazı belirtileri ve bulguları şunlardır:
- Görme bozukluğu
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Kızarma
- Dalakta büyüme
Bu test, devam eden kanama problemleri veya kronik anemi veya polisitemi teşhisi konduğunda tedavinin etkinliğini belirlemek için birkaç kez veya düzenli olarak istenebilir. Kemik iliğini etkilediği bilinen bir kanser tedavisi görüyorsanız da rutin olarak test istenebilir.
-
Test sonucu ne anlama gelir?
Hemoglobin seviyesi genellikle tam kan sayımının (CBC) bir parçası olduğundan diğer bileşenlerden elde edilen sonuçlarla birlikte dikkate alınır. Hemoglobin seviyesindeki bir artış veya düşüş, RBC sayımı, hematokrit, retikülosit sayımı ve/veya eritrosit indeksleri gibi diğer parametrelerle birlikte yorumlanmalıdır. Yaş, cinsiyet ve ırk göz önünde bulundurulması gereken diğer faktörlerdir. Genel olarak, hemoglobin seviyesi, RBC sayımı ve hematokritin sonuçlarını yansıtır.
Düşük RBC sayımıyla birlikte düşük hemoglobin ve düşük hematokrit anemiyi gösterir. Bazı nedenleri şunlardır:
- Örneğin, şiddetli travma veya sindirim sistemi (örn. Ülserler, polipler, kolon kanseri), mesane veya uterus (örneğin kadınlarda, ağır adet kanaması) gibi bölgelerden kronik kanamaya bağlı olarak aşırı kan kaybı
- Demir, folat veya B12 eksikliği gibi beslenme eksiklikleri
- Kemik iliğinde örneğin bir toksin, radyasyon veya kemoterapi, enfeksiyon veya ilaçlardan kaynaklanan hasar
- Aplastik anemi, miyelodisplastik sendrom gibi kemik iliği bozuklukları veya lösemi, lenfoma, multipl miyelom veya kemik iliğine yayılan diğer kanserler
- Böbrek yetmezliği - Şiddetli ve kronik böbrek hastalıkları, kemik iliğinde RBC üretimini uyaran ve böbrekler tarafından üretilen bir hormon olan eritropoietin üretiminin azalmasına neden olur.
- Kronik inflamatuar hastalıklar veya durumlar
- Hemoglobin üretiminde azalma (örn. Talasemi)
- Kırmızı kan hücrelerinin aşırı tahrip edilmesi, örneğin, otoimmünitenin veya kırmızı kan hücresinin kendisindeki kusurların neden olduğu hemolitik anemi; hemoglobinopati (örn. orak hücre anemisi), kalıtsal sferositoz veya G6PD eksikliği
Yüksek RBC sayımı ve yüksek hematokritle birlikte yüksek hemoglobin polisitemiyi gösterir. Bazı nedenleri şunlardır:
- Akciğer hastalığı — eğer kişi nefes almakta zorlanıyor ve yeterli oksijeni absorbe edemiyorsa(ememiyorsa), vücut daha fazla kırmızı kan hücresi üreterek bu durumu telafi etmeye çalışır.
- Konjenital kalp hastalığı - bazı formlarda, kalbin iki tarafı arasında anormal bir bağlantı vardır, bu da kandaki oksijen seviyelerinin düşmesine neden olur. Vücut daha fazla kırmızı kan hücresi üreterek bu durumu telafi etmeye çalışır.
- Aşırı eritropoietin üreten böbrek tümörleri
- Sigara içmek —fazla sigara içenlerin hemoglobin düzeyleri sigara içmeyenlere göre daha yüksektir.
- Genetik nedenler (oksijen algılamada değişim, hemoglobin'in oksijen salınımında anormallik)
- Yüksek irtifalarda yaşamak (havadaki oksijenin azalmasına bağlı olarak telafi amaçlı)
- Dehidratasyon - kandaki sıvı hacmi azaldıkça, hemoglobin yapay olarak yükselir.
- Polisitemia vera - vücudun uygunsuz bir şekilde fazladan RBC ürettiği nadir görülen bir hastalık
-
Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Son zamanlarda yapılan kan nakli, kişinin hemoglobin seviyesini etkileyebilir.
Hemoglobin normal gebelik sürecinde biraz azalır.