Hepatitis A virüsününün (HAV) neden olduğu enfeksiyon tanısını koymak veya hepatit A aşısına ihtiyaç olup olmadığını değerlendirmek veya hepatit A aşısına verilen yanıtı değerlendirmek amacıyla yapılır.
Hepatit A
Bir enfeksiyonun belirtilerini taşıyorsanız ve/veya Hepatit A virüsüne (HAV) maruz kaldıysanız; kronik karaciğer hastalığınız varsa; veya HAV aşısı yaptırdıysanız yapılır.
Kolunuzdaki bir damardan kan örneği alınır
Hayır
-
Nasıl kullanılır?
Test, hepatit A virüsü (HAV) enfeksiyonunun sebeb olduğu karaciğer enfeksiyonunun tanısına yardımcı olur. Hepatitlerin bir çok sebebi vardır bu test semptomların hepatit A ya mı bağlı olduğunu gösterir.
Testin 2 versiyonu vardır ve hepatit A nın 2 çeşit antikorunu saptamak için kullanılırlar.
- Hepatit A IgM antikorları, hepatit A ya ilk maruz kalınınca üretilmeye başlarlar. Hepatit IgM antikorları akut enfeksiyon durumunda hastalığın erken teşhisinde kullanılırlar.
- Hepatit A IgG antikorları daha geç ortaya çıkarlar çoğunlukla ömür boyu olmak üzere uzun yıllar boyunca kalırlar ve aynı virüsle tekrar enfekte olmanızı önler. IgG antikorlarına özel bir test yoktur; bir total antikor testi (hem IgM, hem de IgG antikorlarını saptar) HAV ile hem önceki ve hem de şimdiki enfeksiyonu belirler ve ayrıca hepatit A aşısı yapıldıktan sonra da pozitif kalacaktır.
Hepatit A antikorları asemptomatik kişilerin hastalık açısından taranmasında da kullanılır.
Bu test sizin hepatit A aşısından dolayı oluşan bağışıklığınızdan dolayı oluşmuş olan antikorları ve geçirilmiş enfeksiyondan dolayı oluşmuş antikorlarınızı da saptar.
Akut hepatitlerde bilirubin,karaciğer paneli, ALT, AST gibi diğer testlerde tanıya yardımcı olmak için kullanılır.
-
Ne zaman istenir?
Hepatit A IgM antikorları aşağıdaki akut semptomlarınız olduğunda istenir:
- Ateş
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Bulantı, kusma, karın ağrısı
- Koyu renkli idrar veya açık renkli dışkı
- Eklem ağrısı
- Sarılık
Bir çok kişide hepatit A semptom oluşturmaz. Bu test sizin bu hastalığı hiçbir semptom görülmeden atlattığınızı da gösterebilir.
Eğer hepatit A aşısı yaptıracaksanız sizde total hepatit antikorlara bakılır ve aşıya ihtiyacınız olup olmadığı belirlenir,eğer antikorlarınız pozitif ise aşının size bir faydası olmayacaktır. İki doz aşınızı olduktan sonrada bu test yapılır ve aşının bağışıklık oluşturup oluşturmadığını gösterir. Ancak hemen herkes aşıdan dolayı bağışıklık oluşturduğu için bu test bu amaçla genellikle kullanılmaz.
-
Test sonucu ne anlama gelir?
Hepatit A aşısı olmadı iseniz sonuçlar ve yorumları aşağıdadır:
HAV IgM Total HAV Antikorları (IgM and IgG) Sonuçlar Pozitif Akut HAV enfeksiyonu Pozitif Akut HAV enfeksiyonu Negatif Pozitif Aktif enfeksiyonu yok ancak geçirilmiş HAV maruziyeti nedeniyle HAV'a karşı bağışıklık Pozitif HAV virüsüne maruz kalınmış ancak akut enfeksiyon Negatif Şimdi veya eskiden geçirilmiş bir HAV enfeksiyonu yok;eğer risk grubunda ise aşı yapılabilir. Total antikor testleri IgM ve IgG nin her ikisinide tespit eder ayrımı yapmaz.
Total antikor testi veya hepatit IgG testi pozitif ise bu size, sizin farkında olmadan bir hepatit A enfeksiyonu geçirdiğinizi ve aşı olmanıza gerek olmadığını gösterir.40 yaşını geçmiş erişkin insanların %30’unda bu antikorlar saptanır.
Aşı oldu iseniz ve bu test pozitif sonuçlandı ise bu size hepatit A ya karşı bağışıklığınız olduğunu ve genellikle tekrar bu hastalığa yakalanmayacağınızı gösterir.
-
Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Geçmişte hepatit A gelişmesine karşı tek korunmanın maruziyetten sonra hastaya immünglobilin enjekte edilmesi olduğu düşünülüyordu. 40 yaş ve altında aşının etkisi tam olarak bilinmediği için 40 yaş ve üzerine maruziyetten sonra immünglobulin verilmesi önerilmektedir.
Hepatit A IgM akut hastalığı göstersede hiçbir semptomu ve belirtisi olmayanlarda da kullanımı artmaktadır. Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezine göre yanlış pozitif sonuçları önlemek için bu test sadece akut hepatit semptomları olanlarda kullanılmalıdır.
-
Farkında olmadan virüsü nasıl kaptım?
Virüs kirli sularda ve dışkılarda bulunur. Ellerini düzgün yıkamamış enfekte bir insanın topladığı sebzelerin çiğ olarak yenmesi yada kirli sularda yaşayan balıkların iyi pişirilmeden yenmesi bu virüsün size bulaşmasına sebeb olacaktır. Çocuklar genelde enfekte olurlar ve hastalık oluşmadan yada ateş, ishal veya grip benzeri semptomlarla hastalığı atlatırlar.
-
Hepatit A hastasıysam ne kadar süre bu virüsü bulaştırırım?
Bu virüsü kaptığınız andan semptomlar oluşuncaya kadar ki sürede bulaşıcılık vardır bu da yaklaşık 4 haftadır. Genellikle erişkinler hastalığı kaptıktan 2 hafta sonrasına kadar bulaşıcıdırlar. Ancak çocuklar ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde bu süre 6 aya kadar çıkabilir.
-
Hepatit A nasıl tedavi edilir?
Hepatit A nın spesifik bir tedavisi yoktur. Hafif seyreden vakalar genelde karaciğerde kalıcı bir hasar bırakmadan kendi kendine iyileşir. Tedavinin temeli destekleyici tedavidir ve hastanın yeteri kadar sıvı ve besin alımının sağlanmasıdır ki sık sık ama az yemeleri önerilir. Bazı nadir vakalarda hayatı tehdit eden karaciğer yetmezliğine sebeb olan ve hastaneye yatış gerektiren durum oluşturur. Hepatit A yaşlılarda ve kronik karaciğer hastalığı, olanlarda çok daha ağır geçer ve mutlaka yakın takip gerektirir.
-
Hepatit A' dan korunmanın bir yolu var mı?
Evet. Aşı mevcuttur. 1 yaşındaki her çocuğa ve virüs kapma riski yüksek olanlara önerilir. Yüksek risk grunda olanlar şunlardır:
- Hepatit A nın görülme sıklığının yüksek olduğu bölgelerde yaşayan 2-18 yaş arasındaki çocuk ve ergenler
- Hepatit A nın görülme sıklığının yüksek olduğu ülkelere seyehat edenler
- İllegal ilaç kullananlar
- Homoseksüeller
Aşı ayrıca hastalık oluşursa komplikasyonlarının çok riskli olabileceği karaciğer hastalığı olanlarda yada karaciğeri başka sebeblerle hasar görmüş olanlarda da önerilir.
Eğer hepatit A virüsü kaptığınızı biliyorsanız da hastalığın oluşmasını engellemek için de aşı yapılabilir.
Hepatit A ayrıca iyi bir hijyenlede önlenebilir. Banyoyu kullandıktan sonra ellerin iyice yıkanması, çocuk bezi değiştirdikten sonra, yemek yemeden önce yada yemek hazırlamdan önce ellerin yıkanması iyi hijyene dahildir.