Diğer adları
Herpes kültürü
Herpes Simpleks Viral Kültürü
HSV DNA
PCR ile HSV
HSV-1 veya HSV-2 IgM veya IgG
HSV-1
HSV-2
HHV1
HHV2
Resmi adı
Herpes Simpleks Virüsü, Tip 1 ve Tip 2
Bu makalenin en son gözden geçirilme tarihi
Bu makalenin en son değiştirilme tarihi 8 Kasım 2017.
Bir Bakışta
Niçin Testi Yaptıracaksınız?

Herpes simpleks virüsü ile gelişebilecek bir enfeksiyonu taramak veya tanı koymak amacıyla yapılır.

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?

Herpes simpleks virüsü enfeksiyonu ile ilgili semptomlarınız, genital bölgede büller, ağız boşluğunda yaralar, viral menenjit veya belirtileri var ise yapılır.

Gerekli Numune Nedir?

Enfekte bölgedeki bir bül veya yarayı kazıyarak alınan sürüntü veya kolunuzdaki bir damardan kan örneği; menenjit veya ensefalit için ise beyin omurilik sıvısı örneği .

Test için Hazırlık Gerekir mi?
Gerekli değildir.
Ne test edilmektedir?

Herpes simpleks testi, bir akut herpes enfeksiyonunu tanımlamak veya herpese önceden maruz kalındığını gösteren herpes antikorlarını saptamak amacıyla yapılır. En yaygın viral infeksiyonlardan biri olan herpes simpleks virüsü (HSV) iki tiptir: HSV-1 ve HSV-2.  Her iki tipte bulaşıcıdır ve aralıklarla düşük ateşle seyreden daha sonra açık lezyonlara dönüşen büllere (veziküllere) neden olurlar. HSV-1, başlıca oral kavite ve ağız çevresinde büllere veya “soğuk yaralara” neden olurken, HSV-2 genellikle genital alanlarda lezyonlar oluşturur; ancak her ikiside oral veya genital alanları etkileyebilir.

Herpes simpleks virüsü, yaralar açık veya iyileşme dönemindeyken veya bazen görünür yaralar olmadığı zaman yani asemptomatik dönemde de deri teması ile kişiden kişiye geçebilir. HSV-2, sıklıkla cinsel yolla geçen bir hastalıktır, fakat HSV-1 genital alanda bulunabilir ve oral seks ile bulaşabilir. Belirtiler hafif olabildiğinden, HSV-2 taşıyan kişilerin % 90’ı enfekte olduklarından habersiz olabilir.

Bir kimse ilk enfekte olduğunda, enfeksiyon bölgesinde ağrılı veziküller (büller) genellikle virüs bulaşmasından sonraki 2 hafta içinde görülmeye başlar ve iyileşme genellikle 2 ila 4 hafta sürer. Veziküller vajinal alanda, penis üzerinde, anüs etrafında, kalça veya uyluklarda görülür. Bu ilk atak sonrası ikinci bir vezikül atağı görülebilir ve buna ateş gibi grip benzeri semptomlar eşlik edebilir. Ancak veziküller herkeste görülmeyebilir ve bazen belirtiler ılımlı olup farkedilemez yada böcek ısırığı veya kaşıntı ile karıştırılabir.

Birisi enfekte olduğunda ve sonrasında iyileştiğinde, Herpes Simpleks Virüsü (HSV) bu kişide gizli bir formda kalacaktır. Stres veya hastalık dönemlerinde, virüs yeniden aktif hale geçebilir. Çoğu hastada, HSV görülmesi, bir sağlık tehditinden çok sancılı, ağrılı bir sıkıntı hali oluşturur. Virüs, yenidoğan herpes'ine (doğum sırasında aktif genital herpese sahip olan bir anne tarafından enfekte olan çocukta) ve ensefalite de neden olabilir. Bu hastalıklar öldürücü olabilir ve sağ kalanlarda ciddi, kalıcı nörolojik sorunlara yol açabilir. Bağışıklık sistemi, HIV / AIDS gibi nedenlerle baskılanmış veya bir organ transplantasyonu geçirmiş olan hastalarda, daha sık ve ağır HSV reaksiyonları ortaya çıkabilir. Herpes’in tedavisi yoktur ancak antiviral tedaviler, belirtilerin ve virüsün aktif görülme süresini kısaltarak atakları baskılayabilir.

HSV testi ile, virüsün kendisi, viral DNA veya virüs antikorları saptanır. Akut primer enfeksiyon veya yeniden aktivasyon döneminde, virüs aşağıdaki yöntemlerle saptanabilir:

  • Herpes kültürü. Açık bir yaradan sıvı örneği toplanır (en yaygın alınan örnektir). Bir besi ortamında virüsün çoğalması için inkübe edilir ve virüs izole edilir. Test, sensitif (duyarlılık) ve spesifik (özgüllük) olmasına rağmen tamamlanması 2 veya daha uzun gün sürer. Bu test için taze lezyonlar en iyi sonucu verir. Viral döküntüler zamanla azalır ve yanlış-negatif bir sonuca neden olabilir. Virüs kültürde çoğaltıldığı zaman, HSV-1 veya HSV-2 olup olmadığını belirlemek mümkündür.
  • HSV DNA testi. Bir hasta örneğinde HSV genetik materyalini saptamak amacıyla yapılabilir. DNA testi genellikle kültür negatif olduğunda yapılır fakat doktor hala herpes’ten şüphe duyarak herpes tedavisi uygulayıp uygulamayacağına karar veremez. Bu yöntem ile virüs tiplendirilebilir ve miktarı ölçülebilir. Az sayıda virüsün bulunduğu (viral ensefalit gibi) veya birkaç günlük eski lezyonlarda iyi sonuçlar alınır. HSV'ye bağlı menenjit, ensefalit veya keratit tanısını koymada en iyi yöntem olup en duyarlısıdır.
  • HSV antikor testi. HSV antikorları, vücutta oluşan ve infeksiyon ile savaşmak üzere kan dolaşımına salınan özel proteinlerdir. HSV IgM antikor üretimi, ilk HSV enfeksiyonundan birkaç gün sonra başlar ve birkaç hafta süreyle kanda saptanabilir. HSV IgG antikor üretimi, HSV IgM üretiminden sonra başlar. Konsantrasyonları birkaç hafta yüksek düzeyde kalır, sonra düşer ve kanda stabilize olur. HSV ile enfekte olunduğu takdirde, düşük miktarlarda HSV IgG üretilmeye devam edilir. HSV antikor testi, her iki viral tipide (HSV-1 ve HSV-2) saptayabilir ve maruz kalan kişilerde bu testler en erken oluşan IgM ve sonsuza kadar kalacak olan IgG antikorlarını ölçmeye uygundur.

Test için numune nasıl toplanır?

Doktorunuz, genital bölgedeki bir bül veya yaradan kazıma yapar veya sürüntü alır. Menenjit veya ensefalit şüphesi olduğu zaman omurgadan beyin-omurilik sıvısı (BOS) örneği alınabilir. Antikor testi için, koldaki bir damardan enjektör iğnesi yardımıyla kan örneği toplanır.

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?

Test için hazırlık yoktur.

Daha fazlası için
See Less
Sık Sorulan Sorular
  • Nasıl kullanılır?

    HSV testi, genital yaraları olanlarda, ensefalit olan kişilerde ve yenidoğan herpes olduğu şüphe edilen yenidoğanlarda (doğum sırasında herpese yakalanıldığında nadir fakat ciddi bir durumdur) herpes simpleks virüsünün belirlenmesinde kullanılır. Herpes tanısı konulan gebe bir kadın, enfeksiyonun yeniden tetiklenmesini (bebeği infekte etmekten kaçınmak için sezeryan ile doğum yapması gerekliliğini işaret eder) tanımlamak amacıyla doğum yapmadan önce düzenli olarak izlenmelidir.

    Virüs için esas test yöntemleri, herpes kültürü ve HSV DNA testidir. Hassas olmamakla birlikte, HSV antikor testi de, akut ve nekahat devresinde kan örnekleri alınarak, akut bir HSV infeksiyonu tanısı koymada yardımcı olabilir. Nekahat devresinde kan örneği akut örnekten birkaç hafta sonra toplanır ve HSV IgG antikor düzeylerinin önemli ölçüde yükselip yükselmediğini görmek (halen infeksiyon olduğunu gösteren) amacıyla karşılaştıma yapılır. Antikor testi, cinsel bakımdan aktif kişiler, potansiyel organ nakli alıcıları ve HIV / AIDS hastaları gibi belirli gruplarda önceden HSV infeksiyonu geçirilip geçirilmediğini taramak amacıyla da kullanılabilir.

  • Ne zaman istenir?

    Bir herpes kültürü (veya HSV DNA testi), genital bölgede bir bül veya vezikül olduğu zaman istenebilir. HSV DNA testi, doktor virüsün neden olduğunu düşündüğü bir ensefalit durumunda istenebilir. HSV testi, gebe bir kadında herpes olduğu zaman düzenli olarak istenebilir. Bebekte HSV infeksiyonu (menenjit veya deri lezyonları gibi) işaretleri görüldüğü zaman anne ve yenidoğanda HSV testi istenebilir.

    HSV antikor testi başlıca bir hastanın önceden HSV’ne maruz kalıp kalmadığının taranması amacıyla istenir. Halen bir infeksiyon şüphesi var ise akut ve nekahat devresinde HSV antikor testi istenebilir.

  • Test sonucu ne anlama gelir?

    Pozitif bir herpes simpleks kültürü veya bir vezikülden alınan örnekte HSV DNA testi, aktif bir HSV-1 veya HSV-2 infeksiyonunu işaret eder. Negatif bir test sonucu herpes simpleks virüsünün izole olmadığını göstermekle birlikte bu virüsün tam olarak olmadığı anlamana gelmez. Alınan örnek aktif olarak kopyalanan virüs içermiyor ise, veya örnek uygun koşullarda taşınmadı ise, canlı virüs saptanmayabilir, bu da yanlış negatif sonuç elde edilmesine yol açar.

    HSV-1 veya HSV-2 IgM antikorlarının bulunması aktif veya yakın zamanda geçirilmiş bir enfeksiyonu gösterir. HSV-1 veya HSV-2 IgG antikorları ise, daha önceden geçirilen bir infeksiyona işaret eder. HSV IgG antikorlarında akut veya nekahat devresinde döneminde elde edilen örneklerin karşılaştırılması ile elde edilecek sonuçlarda önemli düzeyde bir artışın görülmesi yeni veya yakın zamanda geçirilmiş bir enfeksiyonu belirtir. Negatif HSV antikor sonuçları, hastanın HSV’ne maruz kalmadığı veya vücudunda HSV antikor üretimini başlatmak üzere yeterli zaman olmadığı anlamına gelir.

  • Bilmem gereken başka bir şey var mı?

    En ağır veya yaşamı tehdit eden HSV infeksiyonları yenidoğanlarda perinatal (gebeliğin yirminci haftasından doğuma kadar geçen süre) enfeksiyondan sonra ve bağışıklık sistemi baskılanan kişilerde oluşabilir. Lezyonlar sağlıklı bağışıklık sistemleri olan kişilere göre daha yoğun bir şekilde yayılmaya eğilimli olup daha uzun süre kalıcıdırlar.

    Herpes kişilerin HIV enfeksiyonuna duyarlılığını arttırabilir. Benzer şekilde, herpes, HIV- enfekte kişileri daha bulaşıcı hale getirebilir. HSV enfeksiyonu aynı zamanda HIV viral yükünü artırabilir. HSV-2 enfeksiyonu, HIV-enfekte kişilerde önemli bir fırsatçı enfeksiyondur; % 90 HIV-enfekte kişiler HSV-2 ile aynı zamanda enfekte olurlar.

    İnsan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu ile birlikte görülen HSV, serviks kanserinin gelişmesi bakımından daha yüksek bir risk oluşturur.

  • Herpes nasıl önlenebilir?

    Oral herpes (ağız yaraları, genital olmayan bölgelerde deri lezyonları) önlenemez. Günlük hayatta her zaman karşılaşılabilir. Ancak, genital herpes aktif bir herpes enfeksiyonu olan bir kişi ile cinsel temasdan kaçınmak veya prezervatif kullanılması yoluyla önlenebilir.

  • HSV-1 ve HSV-2'den başka herpes virüs tipleri var mıdır?

    Evet. Yirmibeş herpes tipi vardır ve bunlardan en az sekizi insanlarda enfeksiyona neden olur. Bunlar bu makalede de anlatılan HSV Tip 1 ve Tip 2'nin yanı sıra; su çiçeği ve zona hastalığına neden olan Varicella Zoster virus (VZV, HHV-3); enfeksiyoz mononükleoza neden olan Epstein Barr virus (EBV, HHV4); Cytomegalovirus (CMV, HHV-5); genç çocuklarda roseala görülmesi ile ilişkili human herpes virus 6 (HHV-6) ve human herpes virus 7 (HHV-7); ve AIDS hastalarında görülen Kaposi Sarkom adlı tümör ile ilişkili human herpes virus 8 (HHV-8)'dir.

Daha fazlası için Sık Sorulan Sorular See Less Sık Sorulan Sorular
Kaynakça

En son gözden geçirmede kullanılan kaynaklar

Wu, A. (2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, Fourth Edition. Saunders Elsevier, St. Louis, Missouri. Pp 1568-1569.

Centers for Disease Control and Prevention. Genital Herpes - CDC Fact Sheet. Available online at http://www.cdc.gov/std/Herpes/STDFact-Herpes.htm through http://www.cdc.gov. Accessed July 2009.

Hunt, Richard. Virology: Herpes Viruses (Chapter 11). Microbiology and Immunology On-line. University of South Carolina School of Medicine. Available online at http://pathmicro.med.sc.edu/virol/herpes.htm through http://pathmicro.med.sc.edu. Accessed July 2009.

Lifestyle from Yahoo Canada. Herpes virus - 8 types. Available online at http://health.lifestyle.yahoo.ca/channel_section_details.asp?text_id=1364&channel_id=1028&relation_id=22614 through http://health.lifestyle.yahoo.ca. Accessed July 2009.

Deborah Fornstrom, M.T. (ASCP). The Children's Hospital, Aurora, CO.

Kristi Lookner, M.T. (ASCP). The Children's Hospital, Aurora, CO.

Daha önceki gözden geçirmede kullanılan kaynaklar

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

(2004 May 24, Updated). Genital Herpes. CDC, STD Facts & Information, National Center for HIV, STD and TB Prevention, Division of Sexually Transmitted Diseases [On-line information]. Available online at http://www.cdc.gov/std/Herpes/STDFact-Herpes.htm through http://www.cdc.gov.

Wener, K. (2004 February 3, Updated). Herpes genital (genital Herpes simplex). MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000857.htm.

(2004 May, Updated). Herpes: What It Is and How to Deal With It. AAFP familydoctor.org [On-line information]. Available online at http://familydoctor.org/x5050.xml.

(2003 November 21, Updated). Genital Herpes. NIAID Fact Sheet [On-line information]. Available online at http://www.niaid.nih.gov/factsheets/stdherp.htm through http://www.niaid.nih.gov.

(2004). Herpes Simplex Virus (HSV). ARUP's Guide to Clinical Laboratory Testing [On-line information]. Available online at http://www.arup-lab.com/guides/clt/tests/clt_a281.jsp#1151353 through http://www.arup-lab.com.

(2003 August 07). Mayo Clinic Staff. Genital herpes. MayoClinic.com [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/invoke.cfm?id=DS00179 through http://www.mayoclinic.com.

(2000 May 17). Herpes Simplex Virus DNA UltraRapid 24 hr turn around. Specialty Laboratories [On-line test information]. PDF available for download at http://www.specialtylabs.com/education/download_PDF/tn_1106.pdf through http://www.specialtylabs.com.

(2004). Sevall, J. and Blum, R. Herpes Simplex Viruses. Specialty Laboratories, Use and Interpretation of Laboratory Tests Books [On-line information]. Available online at http://www.specialtylabs.com/books/display.asp?id=367 through http://www.specialtylabs.com.

(2001). Herpes: Get the Facts. ASHA National Herpes Resource Center [On-line information]. Available online at http://www.ashastd.org/hrc/educate.html through http://www.ashastd.org.

(2004 May 24). Herpes More Prevalent Than Thought. MedlinePlus by UPI [On-line News]. Available online (until June 23 2004) at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/news/fullstory_17929.html.

Daha fazlası için
See Less