Kanda aşırı miktarlarda keton olup olmadığını belirlemek ve diyabetik ketoasidozu saptamak için bu test yapılır
Kan Ketonları
Ketoasidozla ilişkili belirtilerin varlığında bu test yapılır.
Kolunuzun bir damarından veya parmak ucunuzdan alınan kan örneği kullanılır
Test için hazırlık yapmak gerekmemektedir.
-
Nasıl kullanılır?
Tip 1 ve bazen tip 2 diyabet hastalarında ketoasidozu (DKA) araştırmak, saptamak ve izlemek için kan ketonları analizinden yararlanılır. Diyabetlinin kan şekeri anlamlı derecede yükseldiğinde, hastalıkta, ağır enfeksiyonlarda, gebelikte ve çeşitli hastalıklarda DKA oluşabilmektedir.
DKA, ağır insülin yetersizliği olan akut hiperglisemi, ve vücudun asit-baz dengesindeki bozulmayla ilişkilidir. Böbrekler ketonlar ve glukozdaki fazlalıkları idrarla vücuttan uzaklaştırmaya çabalar. Bu durum sık idrar yapma, susuzluk hissi, vücudun susuz kalması ve elektrolit kaybına neden olur. Hasta ayrıca hızlı soluma, nefes darlığı, solukta meyve kokusu, bulantı, kusma, bitkinlik, bilinç bulanıklığı ve eninde sonunda koma gibi belirtiler gösterebilir.
Açlıkta, alkolizmde, yağdan zengin, karbonhidrattan fakir diyetlerle beslenenlerde ketoz ve ketoasidoz görülebilmektedir. Sık sık nöbet geçiren, mevcut ilaçlara ve diğer tedavilere yanıt vermeyen bazı epileptik çocuklarda maksatlı olarak ketoz oluşturulabilmektedir.
Örneğin aşırı miktarlarda alkol almış DKA bulguları ve belirtileri olan diyabetik olmayan kişilerde ketoasidozu saptamak için kan ketonlarıyla birlikte bazen kan gazları, kan şekeri ve elektrolit testleri de yapılmaktadır.
-
Ne zaman istenir?
Diyabetlide DKA ile ilişkili semptomlar varsa kan ketoz testleri istenebilir. Ayrıca, diyabetlinin gebe olduğu veya kendini hasta hissettiği zamanlarda da DKA'nın gelişme potansiyeli mevcut olduğundan bu test yapılabilir. Evde keton düzeylerini izleme olanağı mevcut olduğundan doktorun önerdiği sıklıkla kan ketonlarının tayini istenebilir. Ketoasidozun bazı bulguları ve belirtileri:
- sık idrar yapma, aşırı susuzluk hissi
- vücudun susuz kalması, elektrolit kaybı
- hızlı soluma, nefes darlığı
- solukta meyve kokusu
- bulantı ve kusma
- bitkinlik
- bilinç bulanıklığı
- bazen koma
Diyabeti olmayanlarda, ketoz veya ketoasidoz semptomları varlığında genellikle kan ketonlarının tayini istenmektedir.
-
Test sonucu ne anlama gelir?
Kanda keton konsantrasyonları yükselirse o kişide bir ölçüde ketoz veya ketoasidoz var demektir. Konsantrasyonları düşük veya normalse hastada ya aşırı miktarlarda keton oluşmamaktadır veya yükselmiş keton cismi konsantrasyonu kullanılan test yöntemiyle belirlenememektedir.
-
Bilmem gereken başka bir şey var mı?
-
Diyabetliysem ketonlar yerine yalnızca kan şekerimi test edebilir miyim?
Bunlar ilişkili olmakla birlikte aynı şey değildir. Ketonlardaki artışlar yüksek glukoz konsantrasyonlarıyla ilişkili olmasına rağmen birçok durumda örneğin, hastalandığınızda orta derecedeki glukoz düzeyleriyle birlikte de ortaya çıkabilmektedirler.
-
Kan ketonları yerine idrarımdaki ketonları test edebilir miyim?
-
Tip 2 diyabetliysem daha sonra DKA geçirebilir miyim?
Evet. Tip 1 diyabette olduğu kadar sık görülmese bile ağır enfeksiyon veya hastalıkta oluşabilmektedir.
-
Ketoz veya ketoasidozlu olduğum halde farkına varmamış olabilir miyim?