Kompleman sistem proteinlerindeki eksiklikler veya anormalliklerin, enfeksiyonlara veya otoimmün aktiviteye katkıda bulunup bulunmadığını belirlemek; otoimmün hastalıkların aktivitesini izlemek; herediter anjioödemin tanısına yardımcı olmak için bu test yapılır.
Kompleman Düzeyi
Yinelenen mikrobik enfeksiyonlar (genellikle, bakteriyel) , nedeni açıklanamayan iltihaplanmalar, ödem veya otoimmün bozuklukla ilişkili hastalık belirtileriniz varsa; kompleman sistemini etkileyen akut veya kronik rahatsızlıkları izlemeye yardımcı olmak için kompleman testi istenebilir
Kolunuzdaki bir damardan (venden) alınan kan numunesi kullanılır
Test için hazırlık yapmak gerekmemektedir
-
Nasıl kullanılır?
Kompleman sistemindeki yetersizlikler veya anormallikler hastanın hastalığı veya rahatsızlığına neden olup olmadığını veya katkıda bulunup bulunmadığını belirlemek için C3 ve C4 testleri yapılır. Klasik kompleman yolağının tümüyle sağlam olduğunu anlamak için total kompleman aktivitesi (CH50 veya CH100) istenebilir. Diğer kompleman bileşenleri de istenir. Eksiklikleri araştırmak için diğer kompleman bileşenleri istenir. Yinelenen mikrobik enfeksiyonlar, anjiyoödem veya iltihaplanmaların nedenini tanımaya yardımcı olmak için kompleman testi istenebilir. Sistemik lupus eritematozus (SLE) gibi akut veya kronik otoimmün hastalıkların aktivitesini belirlemeye ve izlemeye yardımcı olmak için bu test kullanılabilir. Glomerülonefrit (bir böbrek bozukluğu), serum hastalığı, romatoit artrit, ve vaskülit (kan damarı iltihabı) gibi bağışıklık kompleksine ilişkin hastalıklar ve rahatsızlıkların izlenmesi için de bu test yapılabilir. Bağışıklık kompleksleri oluştuğunda komplemanlar bu komplekslerin kandan temizlenmesine yardımcı olur ve kompleman düzeyleri de azalır
-
Ne zaman istenir?
Nedeni açıklanmayan iltihaplanma, ödem veya SLE gibi otoimmün bozukluk belirtileri olduğunda kompleman testi istenebilir. Doktorunuz bağışıklama kompleksiyle ilişkili bir rahatsızlığınız olabildiğinden kuşkulandığında ve kompleman sisteminizin durumunu kontrol etmek istediğinde de bu testler istenebilir.
En sık C3 ve C4 düzeyleri istenmekle birlikte başka yetersizliklerden kuşkulandığında C1 inhibitörü gibi başka testler de istenebilir. Total kompleman aktivitesi (CH50 veya CH100) normal değilse hangi bileşenlerin eksik veya anormal olduğunu belirlemeye yardımcı olmak için tek tek kompleman bileşenlerinin test edilmesi istenebilir.
Akut veya kronik hastalık tanısı konmuşsa, rahatsızlığın şiddet derecesi hakkında kaba bir fikir vermek için kompleman testi yapılabilir (şiddet derecesinin kompleman düzeyleriyle bağlantılı olduğu varsayımıyla). Ara ara doktorunuz rahatsızlığınızın o anki etkinlik durumunu izlemek istediğinde kompleman testi de istenebilir.
.
-
Test sonucu ne anlama gelir?
Kalıtsal bir yetersizlik (oldukça seyrek) veya artmış tüketime bağlı olarak kompleman düzeyleri azalabilmektedir. Kompleman proteinlerinin birinde kalıtsal eksiklik genellikle yüksek sıklıkta yinelenen mikrobik enfeksiyonlar veya otoimmün hastalığa yol açacaktır. Yetersizlik altta yatan akut veya kronik rahatsızlığa bağlıysa altta yatan hastalık iyileştirilebildiğinde kompleman düzeyleri genellikle normale dönecektir..
Aşağıdaki durumlarda kompleman düzeylerinin azaldığı görülebilmektedir:
- Yinelenen mikrobik enfeksiyonlar (genellikle bakteriyel)
- SLE ve vaskülit dahil olmak üzere otoimmün hastalıklar
- Kalıtsal anjiyoödem
- Edinilmiş anjiyoödem
- Glomerülonefrit, lupus nefriti, membranöz nefrit, IgA nefropatisi gibi değişik tipte böbrek hastalığı
- Beslenme bozukluğu
- Kan zehirlenmesi (septisemi)
- Serum hastalığı (bağışıklık kompleksi proteini)
Akut veya kronik iltihaplanmalar sırasında akut faz reaktanları denilen başka ilişkisiz proteinlerle birlikte genellikle kompleman proteinleri nin düzeyleri de artmaktadır. Altta yatan rahatsızlık iyileştiğinde bu düzeyler de genellikle tümüyle normale dönmektedir. Ancak bu olgularda yaygın biçimde istenen C-reaktif proteinin (CRP) aksine kompleman proteinleri nadiren ölçülmektedir. Bu olgularda ölçümlerinin anlamı gözden geçirilmemektedir.
-
Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Artmış veya azalmış kompleman düzeyleri doktorunuza nelerin ters gittiğini söylemeyecek, rahatsızlığınızda bağışıklık sisteminin rolü hakkında bir fikir verecektir. İİltihaplanmalarda, eritrosit sedimantasyon (çökme) hızı (ESR) ve C-reaktif protein (CRP) gibi diğer belirteçlerden önce kompleman düzeyleri yükselebilmektedir.
-
Doğal bağışıklık sisteminin diğer bileşenleri nelerdir ?
Diğer bileşenleri:
- İşlevleri istilacı mikropları içine alıp sindirmek olan fagositik sistem (makrofajlar ve nötrofiller monositler)
- Bazofiller, mast hücreleri, nötrofiller ve eozinofiller dahil olmak üzere çeşitli hücreler tarafından üretilen iltihaplanma sürecini düzenleyen maddeler
- Bazı tümör hücreleri, mikroplar ve virüslerle enfekte olmuş hücreleri öldüren özelleşmiş lenfositler olan doğal katil hücreler
- Akut faz reaktanları ve sitokinler, onları üreten lökositler de dahil olmak üzere birçok hücrenin üreme sürecinde değişikliklere neden olabilen çözünebilir proteinler grubudur.