Kalp hastalığı riskini belirlemek için bu test yapılır.
LDL Kolesterol
Rutin muayenenin bir bölümü olarak bir kolesterol testi veya lipid profili ile birlikte veya kolesterol tarama test sonucu yüksekse bu test yapılır.
Bir kol damarınızdan veya el parmağınız delinerek alınan kan numunesi kullanılır.
LDL-K için laboratuvar testleri genellikle 12 saat aç kalmayı gerektirir, yalnızca su içilmesine izin verilir.
-
Nasıl kullanılır?
Kalp hastalığı geliştirme riskinizi tespit etmek için LDL kolesterol testi kullanılmaktadır. Kan kolesterol tipleri arasında kalp hastalığı riskini belirlemede en önemlisinin LDL kolesterol olduğu düşünülmektedir. Tedavi kararları sıklıkla LDL değerlerine dayanmakta olduğundan diyet veya egzersiz programlarına başladıktan sonra düzeyleri izlemek veya lipit düşürücü ilaçlardan hangisini reçetelendirmenin yararlı olacağını belirlemek için bu test kullanılabilir.
-
Ne zaman istenir?
Lipit profilinin bir bölümü olarak total kolesterol, HDL ve trigliseritlerle birlikte LDL-K düzeyleri de istenmektedir. Sağlıklı kişilerde rutin fizik muayenenin bir bölümü ve tarama testi olarak bu lipit profili istenebilir. Her erişkinin en azından 5 yılda bir test edilmesi istenir. Kalp hastalığı açısından önemli risk faktörleri taşıyanlarda ise daha sık olarak açlık lipit profili istenebilir.Tarama testlerinde total kolesterolü çok yüksek çıkanlarda bu artışın LDL-K yüksekliğine bağlı olup olmadığını belirlemek için de istenebilir.
Düşük riskli çocuklar ve ergenler için rutin olarak lipit testleri istenmemektedir. Ancak erişkinlerde olduğu gibi kalp hastalığı geliştirme riski artmış çocuklar ve gençler için de lipit profili tarama testleri önerilmektedir. Risk faktörlerinin bir bölümü erişkinlerdekine benzemekte, ailede kalp hastalığı veya diyabet, aşırı kilolar gibi sağlık sorunları öyküsünü içermektedir. Yüksek riskli çocukların ilk lipit profilleri (HDL-K dahil) 2-10 yaş arasında çıkartılmalıdır. İki yaşından küçük çocuklarda bu test istenmez.
Diyet ve egzersiz gibi lipit düşürücü yaşam tarzı değişikliklerinin başarısını değerlendirmek veya statinler gibi ilaç tedavisinin etkinliğini belirlemek için de LDL-K düzeylerinin ölçümü istenebilir.
-
Test sonucu ne anlama gelir?
Yüksek LDL kolesterol düzeyleri kalp hastalığı riskini gösterebildiğinden, LDL-K sonucunuz sizin için arzulanan üst sınırlara göre değerlendirilecektir. Yapılan önerilere göre başka bir risk faktörünüz yoksa LDL-K düzeyleriniz aşağıdaki gibi değerlendirilebilir:
- 100 mg/dL (2.59 mmol/L)’den düşük — Optimal düzeylerde
- 100-129 mg/dL (2.59-3.34 mmol/L) — Optimal düzeye yakın veya üstünde
- 130-159 mg/dL (3.37-4.12 mmol/L) — Sınırda yüksek
- 160-189 mg/dL (4.15-4.90 mmol/L) — Yüksek
- 189 mg/dL (4.90 mmol/L)’den yüksek — Çok yüksek
Başlıca risk faktörleri (aşağıya bakınız) LDL-K hedeflerini değiştirmektedir. Yüksek LDL-K ‘ye yönelik tedavi (diyet veya statinler gibi ilaçlarla), genel kalp hastalığı riskinize dayanarak LDL- kolesterol düzeylerini bir hedef değere düşürmeyi amaçlar. Hedef değeriniz:
- Kalp hastalığı veya diyabetiniz varsa LDL 100 mg/dL (2.59 mmol/L)’den düşük***
- İki veya daha fazla sayıda risk faktörünüz varsa kalp hastalığı için orta derecede risk varsa LDL 130 mg/dL (3.37 mmol/L)’den düşük
- Risk faktörünüz yoksa veya bir risk faktörünüz (kalp hastalığı için düşük risk) varsa LDL 160 mg/dL (4.14 mmol/L) ‘den düşük olmalıdır.
***Bazı sağlık kuruluşları, kalp hastalığınız varsa veya kalp krizi geçirmişseniz LDL-K düzeyinizin 70 mg/dL (1.82 mmol/L)’den daha düşük olması gerektiğini önermektedir.
Önemli risk faktörleri:
- Sigara içimi
- Yaş (erkekler : 45 yaş ve üstü veya kadınlar 55 yaş ve üstü)
- Düşük HDL kolesterol (40 mg/dL (1.04 mmol/L)’den düşük)
- Hipertansiyon (kan basıncı 140/90 veya daha yüksekse veya hipertansiyonu düşürücü ilaçlar alınıyorsa)
- Soygeçmişte erken yaşta kalp hastalığı öyküsü (birinci derece erkek akrabada 55 yaş altı veya birinci derece kadın akrabada 65 yaş altında).
- Önceden mevcut koroner kalp hastalığı
- Diyabet (Şeker Hastalığı)
[Dikkat : Yüksek HDL kolesterolün (60 mg/dL veya üstü) “ negatif bir risk faktörü” olduğu düşünülür. Yüksek HDL-K ‘nın varlığı toplam risk faktörlerinden birinin eliminasyonuna olanak tanır.]
Çocuklar ve ergenler için risk kategorileri erişkinlerden farklıdır. Çocuğunuzun test sonuçları için doktoruyla konuşun.
Düşük LDL kolesterol düzeyleri genellikle kaygı nedeni olmayıp izlenmeyi gerektirmez. Kalıtsal lipoprotein eksikliği veya hipertiroidizm, enfeksiyon,inflamasyon ve sirozu olan hastalarda düşük LDL-K düzeyleri görülebilir .
-
Bilmem gereken başka bir şey var mı?
LDL kolesterol kişi kendini iyi hissettiği zaman ölçülmelidir. Akut hastalık sırasında, kalp krizinden hemen sonra veya stres sırasında (cerrahi veya bir kaza gibi) LDL kolesterolü geçici olarak düşüktür. LDL kolesterolünüzün ölçümü için herhangi bir rahatsızlık geçtikten sonra en azından altı hafta beklemelisiniz. Kadınlarda LDL kolesterol genellikle gebelik sırasında yükselmektedir. Kadınlar LDL kolesterollerinin ölçümü için bebek doğduktan sonra en azından 6 hafta beklemelidir.
-
Yüksek LDL düzeyleri için hangi tedaviler önerilmektedir ?
Yüksek LDL kolesterolü tedavi etmenin ilk adımı, diyette doymuş yağ miktarını azaltmak, arzulanabilir bir beden ağırlığına ulaşıp muhafaza etmek ve düzenli egzersizler gibi yaşam tarzı değişikliklerini benimsemektir. Yaşam tarzı değişiklikleri LDL kolesterolü yeterince düşüremezse ilaçlar önerilebilir.
-
Egzersiz veya diyet gibi yaşam tarzı değişiklikleri sonucu LDL kolesterol ne ölçüde değişecektir ?