Diğer adları
Serum Protein Elektroforezi
İdrar Protein Elektroforezi
Resmi adı
Protein Elektroforezi; Immunfiksasyon Elektroforezi
Bu makalenin en son gözden geçirilme tarihi
Bu makalenin en son değiştirilme tarihi 10 Kasım 2017.
Bir Bakışta
Niçin Testi Yaptıracaksınız?

Multipl myelom ve ağır organ hastalıkları, değişen beslenme durumlarında görüldüğü gibi proteinin emilimini, üretimini etkileyen ve protein kayıplarının görüldüğü hastalıkların tanısına ve takibine yardımcı olmak amacıyla yapılır.

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?

Normal olmayan total protein veya albumin değeriniz varsa veya da doktorunuz kanda protein değerlerini etkileyen ve/veya idrarda protein kaybına yol açan bir durumdan şüpheleniyorsa elektroforez isteyebilir.

Gerekli Numune Nedir?

Koldaki bir venden kan örneği bazen de rastgele idrar örneği veya 24-saatlik idrar örneği alınır.

Test için Hazırlık Gerekir mi?

Hayır

Ne test edilmektedir?

Protein elektroforezi serum veya idrarda bulunan proteinlerin ayrılmasını sağlayan bir metoddur. İmmünfiksasyon elektroforezi ise genellikle immünglobulinler gibi spesifik proteinlerin tayinini sağlayan bir metoddur.

Serum proteinleri elektroforezle beş ya da altı ana gruba ayrılır. Bu gruplar albumin, alfa1, alfa 2, beta ve gamadır. Beta bandı bazen beta 1 ve beta 2 bantlarına ayrılır. Albumin, karaciğerde üretilir ve kandaki proteinlerin %60’ını oluşturur. ‘’Globülinler’’ albuminden başka proteinleri tanımlamak için kullanılan ortak bir terimdir. İmmünglobulinler ve bazı kompleman proteinleri dışında globülinlerin çoğu karaciğerde üretilir. Temel plazma proteinleri ve onların görevleri Protein Grupları başlıklı bir tabloda elektroforezdeki band sıralarına göre sıralanmıştır.

Bu Protein Grupları protein elektroforeziyle bantlara ayrılarak karakteristik bir patern oluştururlar. Bu paterndeki değişimler çeşitli hastalık ve durumlarla ilişkilidir. En önemli örnek gamaglobülinlerde ayrı veya monoklonal bir bandın görülmesidir. Normalde gamaglobülinler ayrı bantlar olmaksızın düz bir protein paterni şeklinde görünürler. Multipl miyeloma hastalarında, malin plazma hücrelerinin kontrolsüz büyümesi ve bölünmesi tek bir immünglobulin tipinin çok miktarda üretimine neden olur. Anormal olan protein elektroforez jelinde karakteristik bir bant olarak görülebilir ve hangi immünglobulinin anormal olduğunu gösteren immünfiksasyon ile tespit edilebilir.

Test için numune nasıl toplanır?

Koldaki bir venden iğne ile kan örneği alınır. Bazen rastgele idrar numunesi veya 24-saatlik idrar numunesi istenebilir.

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?

Test için herhangi bir hazırlık gerekmez.

Daha fazlası için
See Less
Sık Sorulan Sorular
  • Nasıl kullanılır?

    Elekroforez normal olmayan proteinlerin varlığını, normal olan proteinlerin yokluğunu tespit etmek, ve de serumda azalan artan farklı protein gruplarını belirlemek için kullanılır. Sıklıkla tek tip immunglobulinin aşırı üretimi olan monoklonal proteinleri saptamak ve tespit etmek için istenir. Protein ve immünfiksasyon elektroforezi, multipl miyeloma ve bazı bağlantılı hastalıkları da içeren anormal proteinlerle ilişkili durumların tespitinde, teşhisinde, süreç ve tedaviyi takibinde yardımcı olması amacıyla istenir.

    Protein genellikle idrarda çok az miktarda bulunur. Daha çok miktarlarda bulunduğu zaman, sıklıkla böbrek bozukluğu ve/veya anormal olan protein üretimini gösterir. İdrar protein ve immünfiksasyon elektroforezinin istenmesinin temel nedeni monoklonal protein üretimini tespit etmektir. Bu protein hem serum hem de idrarda görülebilirken sadece idrarda da görülebilir.

    İdrar protein elektroforezi, böbrek hasarı ya da hastalığına bağlı protein atılmasının ciddiyetini değerlendirmek ve sebebi teşhis etmek için de istenebilir. Bu hasar veya hastalık diyabet, kronik inflamasyon, bir otoimmun hastalık, veya bir maliniteden dolayı olabilir. Az ya da orta derecede protein kaybının geçici olarak görüldüğü idrar yolları enfeksiyonu veya bir akut inflamasyon gibi durumlarda elektroforezin genellikle istenmesine gerek yoktur.

  • Ne zaman istenir?

    Doktor; kemik ağrısı, anemi, yorgunluk, açıklanamayan kırıklar ve tekrarlayan enfeksiyonlar gibi multipl miyelomyı düşündürten belirtileri araştırırken protein elektroforezi isteyebilir. Aynı zamanda anormal total protein ve/veya albumin değeri, yüksek idrar proteini seviyeleri, yüksek kalsiyum değerleri ve düşük lökosit veya eritrosit sayımı gibi diğer laboratuvar testlerini takiben istenebilir. İmmünfiksasyon elektroforezi genellikle protein elektroforez testi immünglobulin olması muhtemel anormal proteinin varlığını gösterdiğinde istenir.

    Bir hastalık veya durum teşhis edildikten sonra, hastalığı ve tedavinin etkinliğini takip etmek amacıyla elektroforez düzenli aralıklarla istenebilir.

    Monoklonal protein üretimi önemi belirlenemeyen monoklonal gamopatiye (MGUS) bağlı olabilir. MGUS’lu hastalardaki süreç çoğunlukla iyi huyludur. Ama bazıları yıllar sonra multipl miyeloma geliştirebileceğinden dolayı düzenli olarak takip edilmelidirler.

    Serum protein elektroforezi inflamatuvar bir durum, otoimmun hastalık, akut ya da kronik enfeksiyon, böbrek veya karaciğer hastalığı, veya protein kaybettiren bir durumu düşündürten belirtiler olduğu zaman istenebilir. İdrar protein elektroforezi ise idrarda protein tespit edildiği ya da doktor monoklonal proteinin varlığından şüphelendiği zaman istenebilir.

  • Test sonucu ne anlama gelir?

    Protein ve immünfiksasyon elektroforez testleri doktorunuza her proteinden kabaca ne kadar olduğuyla ilgili bilgi verebilir. Protein elektroforezinin önemi proteinlerin oranları ve elektroforez grafiğinde yarattıkları paternlerdir. İmmünfiksasyon elektroforezinin önemi ise belirli tip immünglobulin varlığını tespit edebilmesidir.

    Belirli durumlar ya da hastalıklar aşağıda görüldüğü gibi çeşitli serum proteinlerinde artma ya da azalma ile ilişkili olabilir.

    Albumin

    Azalması:

    Artması

     

    Alfa1 globulin

    Azalması:

    • Konjenital amfizem (nadir bir genetik hastalık olan a1-antitripsin eksikliği)
    • ağır karaciğer hastalığı


    Artması:

     

    Alfa2 globulin
    Azalması:

    Artması

    • böbrek hastalığı (nefrotik sendrom)
    • akut veya kronik inflamatuvar hastalık
       

    Beta globulin
    Azalması:

    Artması

    Gama globulin
    Azalması:

    • Çeşitli genetik immun bozukluklar
    • sekonder immun eksikliği
       

    Artması:

    • Monoklonal: - Waldenstrom’s makroglobulinemi
      - multipl miyelom
      - önemi belirlenemeyen monoklonal gamopatiler (MGUS)
  • Bilmem gereken başka bir şey var mı?

    Son altı ay içerisinde aşılanma ve fenitoin (Dilantin), prokanamid, doğum kontrol hapları, metadon ve terapötik gama globulin gibi ilaçlar immünglobulinleri arttırabilir.

    Aspirin, bikarbonatlar, klorpromazin (Torazin), kortikosteroidler ve neomisin protein elektroforez sonuçlarını etkileyebilr.

  • Elektroforez başka bir şey için kullanılıyor mu?

    Evet, moleküllerin ayrımının istendiği her durumda kullanılır. Örneğin DNA elektroforezi bitkilerin, hayvanların ve insanların genetik yapısını incelemek için kullanılır.

Elektroforez hakkında ek bilgi Protein Grupları

Protein Grupları

Major plasma proteinleri ve bunların fonksiyonları elektroforetik gruplarına göre listelenmiştir
GRUP PROTEİN FONKSİYONU
Albumin Albumin Ana plazma protein; dokuda su birikimini azaltır, birçok maddeyi taşır
Alfa1-globulin Alfa1-Antitripsin Tripsin ve diğer proteolitik enzimleri inaktive eder, inflamasyona bağlı hasarı azaltır
Orosomukoid Immun cevap modifiye edicisi, ilaç lidokain gibi asidik ilaçları bağlar
Yüksek Dansiteli Lipoprotein (HDL) Kolesterolün tersine transportu ("iyi kolesterol")
Alfa2-globulin Alfa2-Macroglobulin Enzimleri bağlayarak ve inaktive ederek doku hasarını önler
Haptoglobin Hemoglobin-bağlayıcı protein
Seruloplasmin Normal demir metabolizmasında rol alan bakır içeren enzim
Beta-globulin Transferrin Hücrelere demir transportu ve dağıtımı
Düşük dansiteli Lipoprotein (LDL) Dokulara kolesterol dağıtımı
Komplement komponent 3 Yabancı maddelere karşı inflamatuvar cevabı düzenler
IgA Sekresyonlarda rol alan Immunglobulin
Gamma-globulin    IgG Major immunglobulin; uzun süreli bağışıklık 
IgM Başlangıç cevap immunglobulini 
C-reaktif protein Inflamatuvar cevap mediyatörü 
Fibrinojen Koagulasyon faktörü (sadece plazmada bulunur, serumda bulunmaz) 
Daha fazlası için
See Less
Kaynakça

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber’s Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Lonial, S. (2005 September 9, Reviewed). Multiple Myeloma Diagnosis and Staging [28 paragraphs]. Multiple Myeloma Research Foundation [On-line information]. Accessed on: 9/09/07. Available FTP: http://www.multiplemyeloma.org/about_myeloma/2.05.php

(2005 January 1). O’Connell, T. et. al. Understanding and Interpreting Serum Protein Electrophoresis [23 paragraphs]. American Family Physician 2005;71(1):105-112. [On-line journal article]. Accessed on: 9/09/07. Available FTP: http://www.aafp.org/afp/20050101/105.html

Nanda, R. (2007 March 8, Updated). Protein electrophoresis – serum [25 paragraphs]. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Accessed on: 9/09/07. Available FTP: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003540.htm

Wu, A. (2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, Fourth Edition. Saunders Elsevier, St. Louis, Missouri. Pp. 922-926.

Clarke, W. and Dufour, D. R., Editors (2006). Contemporary Practice in Clinical Chemistry, AACC Press, Washington, DC. Pp. 197-210.

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (© 2007). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp. 775-780.

Elstrom, R. (2001 November 3, Updated). Protein electrophoresis - urine [14 paragraphs]. MEDLINEplus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003589.htm

Elstrom, R. (2001 October 21, Updated). Protein electrophoresis - serum [17 paragraphs]. MEDLINEplus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003540.htm

Elstrom, R. (2001 November 3, Updated). Immunoelectrophoresis - urine [14 paragraphs]. MEDLINEplus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003592.htm

Elstrom, R. (2001 October 21, Updated). Immunoelectrophoresis - serum [15 paragraphs]. MEDLINEplus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003541.htm

Protein Electrophoresis [20 paragraphs]. ARUP's Guide to Clinical Laboratory Testing (CLT) [On-line information]. Available online: http://www.aruplab.com/guides/clt/tests/clt_155b.htm#1145652

Immunofixation Electrophoresis, Quantitative [20 paragraphs]. ARUP's Guide to Clinical Laboratory Testing (CLT) [On-line information]. Available online: http://www.aruplab.com/guides/clt/tests/clt_al4b.htm#1152005

Thomson Corporation (2003 January 28). Immunoelectrophoresis [23 paragraphs]. BluePrint for Health, BC/BS of Minnesota [On-line information]. Available online: http://blueprint.bluecrossmn.com/topic/topic100587005

Thomson Corporation (2002). Protein Electrophoresis [21 paragraphs]. Hendrick Health System, AccessMed Health Information Library [On-line information]. Available online: http://www.ehendrick.org/healthy/

Thomson Corporation (2002). Immunoelectrophoresis [20 paragraphs]. Hendrick Health System, AccessMed Health Information Library [On-line information]. Available online: http://www.ehendrick.org/healthy/

Spengler, Renee (2002 September 5, Updated). 9 [ paragraphs]. LaurusHealth.com Health Library, Medical Tests [On-line information]. Available online

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Daha fazlası için
See Less