Diğer adları
Tirotropin
Resmi adı
Tiroid stimulan hormon
Bu makalenin en son gözden geçirilme tarihi
Bu makalenin en son değiştirilme tarihi 19 Kasım 2017.
Bir Bakışta
Niçin Testi Yaptıracaksınız?

Test, tiroid hastalıklarının taranması, tanının konması ve hipotiroidizm ve hipertiroidizm tedavisinin izlenmesi için istenir.

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?

Tarama amaçlı: Erişkinlerde tiroid hastalıkları açısından rutin olarak tarama yapılması konusunda bir görüş birliği bulunmamaktadır, ancak yenidoğanlarda tarama yaygın olarak önerilmektedir.
Tedaviyi izlem amaçlı: Doktor tarafından yönlendirilir.
Diğer: Bir hastada hipo/hipertiroidi semptomları varsa veya tiroid bezi büyümüşse test yapılır.

Gerekli Numune Nedir?

Kolunuzdaki bir damardan veya yeni doğanda topuktan iğne ucuyla delinerek alınan kan örneği

Test için Hazırlık Gerekir mi?

Hayır, gerekmez. Ancak bazı ilaçlar TSH testini etkileyebildiğinden kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzu ve laboratuvarınızı bilgilendiriniz.

Ne test edilmektedir?

Test tiroid hastalığının belirteci olan TSH’ın (tiroid uyarıcı hormon) kandaki miktarını ölçer. TSH beynin altında ve sinüs boşluklarının arkasında küçük bir organ olan hipofiz bezi tarafından yapılır. TSH tiroid hormonlarının (tiroksin(T4), triiodotironin (T3)) feedback mekanizmasıyla kandaki düzeyini ayarlayan bir hormondur. Tiroid hormonları vücudumuzdaki enerji kullanım hızını belirleyen faktörlerden biridir. Tiroid hormonlarının kandaki düzeyi düştüğünde , hipotalamustan (beyinde bir organ) tirotropin salınımını sağlayan hormon (TRH) salınır. Bu hipofiz bezinden TSH salınımını uyarır. Daha sonra TSH tiroid bezinden T4 ve T3’ün salınımını uyarır. Tiroid bezi boyunda, nefes borusunun hemen önünde yer alan kelebek biçiminde bir bezdir. Bu üç organ normal çalıştığı müddetçe, kanda tiroid hormonlarının düzeyi normal sınırlarda bulunur.

Eğer hipofiz disfonksiyonu varsa bu TSH miktarının artmasına veya azalmasına yol açabilir.TSH konsantrasyonları artarsa troid uygunsuz miktarda T4 ve T3 üretmeye başlar ve bu da taşikardi,kilo kaybı,sinirlilik,elde titreme,uykuya dalmada zorluk gibi hipertiroidizm bulguları oluşur.Eğer tiroid hormonları azalırsa(hipotiroidizm )oluşur ve hastada kilo alımı ,kuru cilt,konstipasyon,soğuk intoleransı gibi semptomlar oluşur.Ek olarak hipertiroidizm veya hipotiroidizm hipotalamus problemlerinde de görülebilir (yetersiz veya aşırı TRH ).Troid hormon seviyeleri TSH miktarından bağımsız olarak da tiroid hastalıklarına bağlı olarak değişebilir.

Test için numune nasıl toplanır?

Koldaki venöz damardan alınan veya Toplardamardan alınan kan örneğinden çalışılır. Yeni doğanlarda bebeğin topuğu iğne ucuyla delinerek kan örneği alınır.

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?

Test hazırlığına gerek yoktur.Kullanılan ilaçlar TSH testi ile etkileşime girebileceğinden doktorunuza kullandığınız ilaçları bildiriniz.

Daha fazlası için
See Less
Sık Sorulan Sorular
  • Nasıl kullanılır?

    TSH, hiper- veya hipotiroidizm ile ilgili semptomları değerlendirmede ilk yapılacak testtir. Genellikle serbest T4 testi ile birlikte istenir. T3 test testi (özellikle serbest T3), tiroid otoantikorları(eğer otoimmün tiroid hastalıklarından şüpheleniliyorsa) testleri de TSH ile birlikte istenebilir).

    TSH testi şu amaçlar için istenir:

     

    • Yenidoğanlarda konjenital hipotiroidi taraması yapmak için,
    • Belirtileri olan bir hastada tiroid hastalığı koymak için,
    • Hipotiroidisi olan ve replasman tedavisi alan hastalarda tedaviyi izlemek amacıyla
    • Kadın infertilite problemlerinin araştırmasında,
    • Hipofiz bezinin fonksiyonunun araştırmasında (bazen) ve
    • Gerekliliği tartışmalı olmasına karşın, yetişkinlerin taranmasında
  • Ne zaman istenir?

    Doktor, hasta hiper veya hipotiroidizm belirti gösteriyor ise ve/veya hastanın tiroid bezi büyümüş ise testi ister.Test aynı zamanda Tiroid hastalığı olan ve tedavi gören bir hastanın tedavisinin nasıl gittiğini gözlemlemek amacıyla da yapılabilir.

    TSH testi Amerika da yeni doğanlarda yenidoğan tarama programlarında rutin olarak yapılmaktadır. Amerikan Troid Derneğine göre 35 yaş üstü erişkinlerde tiroid hastalıkları açısından rutin olarak 5 yılda bir tarama yapılması önerilmektedir her ne kadar Amerikan Koruyucu Servisler Çalışma Kolu buna karşı çıksa da.Bazı organizasyonlar 50 yaş üzeri kadınlarda veya tiroid hastalıkları için yüksek risk altında bulunan hamile ve loğusa kadınlarda tarama testi olarak kullanmayı önermektedirler.

  • Test sonucu ne anlama gelir?

    Yüksek TSH sonuçları tiroid bezinin bazı akut veya kronik tiroid hastalıklarında normalden daha az çalıştığının göstergesidir. Çok nadiren yüksek TSH sonuçları hipofiz bezindeki bir problemden (mesela yüksek miktarda TSH üreten bir hipofiz tumorü ) kaynaklanabilir. Tiroid hastalığı olup (tiroid bezi çıkarılmış olan) kendisine reçete edilenden daha az tiroid hormonu alan bir hastada da TSH düzeyleri yüksek çıkabilir.

    Düşük TSH sonuçları normalden daha fazla çalışan tiroid bezinden (hipertiroidi) veya TSH yapımını engelleyecek bir hipofiz bezi hasarından kaynaklanabilir. Hipotiroidisi olup kendisine reçete edilenden daha fazla tiroid hormonu alan bir hastada da TSH düzeyleri düşük çıkabilir.

    Düşük olsun yüksek olsun, anormal TSH düzeyleri vücuttaki tiroid hormonlarının azlığını veya yüksekliğini gösterir, fakat nedenini göstermez. Anormal TSH sonucu, tiroid hormonlarındaki azalmanın veya artmanın nedenini tam anlayabilmek için genellikle ek testlerle desteklenir.

    Aşağıdaki tablo test sonuçlarını ve anlamlarını özetlemektedir.

    TSH T4 T3 Interpretation
    Yüksek Normal Normal Ilımlı (subklinik) hipotiroidizm
    Yüksek Düşük Düşük veya normal Hipotiroidizm
    Düşük Normal Normal Ilımlı(subklinik) hipertiroidizm
    Düşük Yüksek veya normal Yüksek veya normal Hipertiroidizm
    Düşük Düşük veya normal Düşük veya normal Tiroid dışı hastalık; Nadiren hipofizer(sekonder) hipotiroidizm
  • Bilmem gereken başka bir şey var mı?

    Tiroid hormon replasman tedavisi ve bazı ilaçlar tiroid fonksiyon test sonuçlarını etkileyebilir. Bu nedenle almakta olduğunuz her ilacı doktorunuza hatırlatın.

    Doktorunuz alacağınız tiroid hormon dozunu belirledikten sonra TSH testinizi tekrarlamak için 1 veya 2 ay bekleyin. Çünkü ancak bu süre içerisinde aldığınız tedavinin tam etkisini görülecektir.

    Yoğun stres ve akut hastalık TSH test sonuçlarınızı etkileyebilir. TSH sonuçları gebeliğin ilk üç ayında düşük çıkabilir.

  • Doktorlar gebelik sırasında TSH testi ister mi?

    Doktorlar genellikle asemptomatik (belirtisi bulunmayan) kadın hastalarda test istemezler,fakat semptomu olan veya bilinen bir tiroid hastalığı olanlarda belli aralıklarla hiper veya hipotroidi açısından hem hamilelikte hem de sonrasında takip edilir.Daha fazla bilgi için bu sayfayı ziyaret ediniz: Amerika Tiroid Topluluğu: Gebelik sırasında ve sonrasında tiroid problemleri- risk taşıyormusunuz?

Kaynakça

S1
Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber’s Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

S2
Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

S3
U.S. Preventive Services Task Force (2004 May 15). Screening for Thyroid Disease: Recommendation Statement [22 paragraphs]. American Family Physician [On-line journal]. Available FTP: http://www.aafp.org/afp/20040515/us.html

S4
MedlinePlus Medical Encyclopedia. TSH. (Updated 10/24/07). [On-line information]. Available FTP: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003684.htm

S5
(© 2005). Thyroid Stimulating Hormone (TSH) [12 paragraphs]. ARUP's Guide to Clinical Laboratory Testing [On-line information]. Available FTP: http://www.aruplab.com/guides/clt/tests/clt_239b.jsp#1149154

S6
Wu, A. (2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, Fourth Edition. Saunders Elsevier, St. Louis, Missouri. Pp. 1038-1041.

S7
Ladenson,PW et al, for the American Thyroid Association. American Thyroid Association guidelines for detection of thyroid dysfunction. 12 Jun 2000. Arch Intern Med 60:1573-1575. Available as PDF.

S8
American Association of Clinical Endocrinologists. Women’s endocrine health. Available FTP: http://www.powerofprevention.com/w_endocrine.php

Daha fazlası için
See Less